Compliance: een verantwoordelijkheid van de directeur-bestuurder

Binnen de not-for-profit-instellingen kennen we de (vrijwillige) naleving van de regels voor Cultural Governance zoals die zijn vastgelegd in de Governance Code Cultuur. Deze vrijwilligheid zal binnenkort worden ingeruild voor de verplichting van de “Wet bestuur en toezicht rechtspersonen”. Het wetsvoorstel ligt al geruime tijd bij de Tweede Kamer, maar een termijn voor behandeling is nog niet vastgesteld.

Geen vrijblijvendheid meer
Kort gezegd gaan de huidige regels voor de profitsector ook gelden voor de not-for-profit-instellingen, en wordt dit vastgelegd in de wet. Bestuur en toezicht heeft dus niet langer de keuze voor al dan niet toepassen van de regels, maar kent binnenkort een verplichting! Weg met de vrijblijvendheid dus! Niet langer ‘Pas toe, of leg uit”, maar ‘Pas toe!’.

De Governance-regels (vrijwillig of verplicht) gaan over de wijze van besturen, en het toezicht op bestuur en toezicht volgens een gedragscode. Voor bestuur en toezicht geeft het handvatten wie wat doet, hoe, met wie en wanneer.

Hoe kun je dit gaan toepassen?
Goed gehanteerde Governance-regels zorgen voor beter bestuur en toezicht, en geven de grenzen aan van de verantwoordelijkheden: voor het bestuur, voor de toezichthouder, en voor de samenwerking tussen deze twee organen.

Een goede Raad van Toezicht zet de negen principes van de Governance Code Cultuur met regelmaat op de agenda, en hanteert de jaarkalender en de overige hulpmiddelen zoals die te vinden zijn op de website www.governancecodecultuur.nl

Belangrijk zijn o.a. de zelfevaluatie van de Raad van Toezicht, en het jaarlijkse beoordelingsgesprek met de directeur(-bestuurder). Nog belangrijker is het om deze belangrijke momenten ook daadwerkelijk te gebruiken voor inhoudelijke verdieping, en niet als een verplicht nummer. Elkaar constructief durven aanspreken op inbreng en commitment, op de interactie binnen de Raad van Toezicht, en in het samenspel met de directeur-bestuurder.

Niet op elkaars stoel zitten, maar elkaar in het recht laten. Dat gaat niet altijd goed, kunnen we regelmatig in de krant lezen, maar dat is een onderwerp voor een toekomstig blog.

Rol van de directeur
Binnen de Governance is een belangrijke rol weggelegd voor de directeur(-bestuurder). Niet alleen moet hij/zij de discussie over de gewenste bestuursstructuur blijven aanzwengelen, maar ook verantwoording afleggen aan de Raad van Toezicht over het gevoerde beleid, ook over het naleven van de Governance-regels. Een in belang toenemend item daarbij is het naleven van de ‘Compliance’: het naleven van de wetten, regels en normen, en er aantoonbaar en intensiever naar handelen.

Dat is geen sinecure! Culturele organisaties moeten door veranderend consumentgedrag, innovaties en terugtredende overheden in toenemende mate als ‘Ondernemer’ opereren.  Daarbij gelden andere spelregels die allen nageleefd moeten worden. Denk aan wijzigingen in gebruiksvergunningen, fiscale regels (omzetbelasting), verzekeringen, etc. Recent kennen we de ontwikkelingen rond de AVG (Algemene Verordening Gegevensbescherming) en de VOG (Verklaring omtrent Gedrag).

Compliance is binnen de regels van de Governance een verantwoordelijkheid van de directeur(-bestuurder). Het onderwerp hoort jaarlijks op de agenda van de Raad van Toezicht gezet te worden, om inzicht te verschaffen in de continue verbetering van de naleving van de Compliance.

In de praktijk willen Raden van Toezicht graag hun tanden zetten in de afzonderlijke onderdelen van de Compliance, maar dat is juist niet de bedoeling! Het is immers de verantwoordelijkheid van de directeur-bestuurder, en de Raad van Toezicht moet deze verantwoordelijkheid toetsen, en niet de ‘kleine lettertjes’.

Ook in de eisen voor de komende periode van certificering van Bibliotheken en Taalhuizen, heeft de Compliance een plek gekregen. En dat op de goede manier: de organisatie, lees de directeur-bestuurder, moet aantonen dat voldaan wordt aan de Compliance-regels. Daarbij wordt niet op detail, maar op basis van aantoonbare control geoordeeld.

Voldoende redenen om compliance ‘on top of the agenda’ te zetten!

 

Huub Leenen

Not for Profit Professionals

 

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *